به گزارش قدس آنلاین، «نوروز» که در بخش سودای سیمرغ چهل و دومین دوره جشنواره فجر حضور داشت، نخستین فیلم در تاریخ سینمای ایران است که با فرم و ساختاری رئالیسم جادویی درباره نوروز، آیین و رسوم، افسانه‌ها و اساطیر نوروزی ساخته شده است.
در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «نوروز در راه است، اما اهریمن در کمین است تا نوروز و بهار را از بین ببرد. عمو نوروز در مسیر کلبه ننه سرما و جست‌وجوی حاجی فیروز دچار سانحه می‌شود و طوفانی بزرگ آغاز می‌شود...». علی نصیریان، شبنم مقدمی، مهدی هاشمی، افشین هاشمی، مهتاب ثروتی، سیاوش چراغی‌پور و... بازیگران این فیلم هستند. به بهانه اکران «نوروز» سراغ سهیل موفق؛ کارگردان این فیلم سینمایی رفتیم تا درباره این فیلم صحبت کنیم. این گفت‌وگو را بخوانید.
جشن ایرانی که رنگ فراموشی گرفته
سهیل موفق درباره ایده ساخت فیلم نوروز گفت: زمانی که دخترم جانا یک سال و نیمش بود و من در تدارک ساخت فیلم سینمایی «پاستاریونی» بودم، متوجه شدم او به جشن کریسمس، بابانوئل و موضوعات پیرامون و محصولات فرهنگی که در راستای آن تولید شده توجه می‌کند و علاقه‌مند به پیگیری آن‌هاست و پرسش‌های زیادی در ذهنش ایجاد کرده است. نخستین پرسشی که در ذهنم ایجاد شد این بود که پس عید نوروز و ارتباط و شناختش با نسل‌های مختلف چه می‌شود؟ پس از پرس‌وجو از افراد زیاد متوجه شدم درباره نوروز کارهای معدودی تولید شده و به این جشن باستانی، قصه‌ها و افسانه‌های ارزشمند که ۱۲کشور دنیا آن را جشن می‌گیرند، بی‌توجهی شده است، برای همین تصمیم گرفتم موضوع فیلم جدیدم درباره نوروز باشد.
نبود حمایت نهادهای متولی فرهنگ
وی با اشاره به این موضوع که تمامی مراحل ساخت فیلم نوروز از مرحله پیش از پیش‌تولید تا اتمام پست پروداکشن نزدیک به دو سال طول کشید، گفت: من پنج سال قبل از مرحله پیش‌تولید و پس از طراحی قصه نوروز به دنبال شخص یا سازمانی بودم که با درک اهمیت این داستان حاضر به سرمایه‌گذاری در فیلم نوروز شود. در تمام این پنج سال قصه را رها نکردم و جلسات متعددی را برگزار کردم. اینکه این قصه با چنین اهمیتی در سطح ملی و بین‌المللی پنج سال معطل جذب سرمایه‌گذار باشد بیش از چالش، یک درد عمیق را برای ما به وجود آورد. طبیعتاً در بخش تولید نیز دچار چالش‌هایی بودیم که دلیل اصلی‌اش سرمایه‌گذاری ۱۰۰درصدی بخش خصوصی، توان اندک آن و نبود حمایت نهادهای متولی فرهنگ جامعه در این فیلم بود.
علی نصیریان در نقش عمونوروز
این کارگردان سینما در خصوص انتخاب علی نصیریان به عنوان نقش عمونوروز گفت: استاد نصیریان عُمر خود را در راستای اعتلای فرهنگ و هنر این سرزمین صرف کرده است. واقعاً چه کسی جز ایشان شایسته بود تا نقش اسطوره‌ای عمونوروز را در این فیلم بازی کند. این انتخاب استاد سبب افتخار من و همه عوامل فیلم است. ایشان و سایر هنرمندانی که همه از بزرگان هنر این کشور هستند، با حضور در این فیلم، حمایت خود را از فرهنگ و آیین‌های باستانی و فرهنگی ایران زمین نشان دادند.
وی در خصوص تأثیر استفاده از چهره‌ها برای موفقیت در گیشه گفت: من در آثار قبلی‌ام که در گونه کودک و خانواده بود، با هنرمندان بزرگی افتخار همکاری داشتم. حضور این عزیزان همواره نشان‌دهنده دغدغه‌مند بودن آن‌ها نسبت به موضوعات مربوط به نهاد مقدس خانواده بوده است. در مورد تأثیر بازیگران در موفقیت گیشه هم باید عرض کنم که مجموع قصه، ساختار و نوع روایت در کنار استفاده از چهره‌های شناخته شده به اقبال یک فیلم کمک می‌کند.
فیلمی سرگرم‌کننده از آیین‌های ایرانی
موفق در پاسخ به این پرسش که ساختن فیلم‌های خانوادگی چه تأثیری بر غنی‌سازی فرهنگ اجتماعی کشورمان دارد، عنوان کرد: فیلم سینمایی «نوروز» برای تمام خانواده‌ها یک وظیفه ایجاد می‌کند. همه کسانی که نگران آیین‌های باستانی ایران هستند و مدام در مورد کمرنگ شدنش اظهار نگرانی می‌کنند، می‌توانند در سالن‌های سینما به تماشا بنشینند. فیلم نوروز برخلاف اینکه یک وظیفه ملی ایجاد می‌کند، کاملاً سرگرم‌کننده است و برای یک ساعت و نیم می‌تواند مخاطبش را درگیر کند و به آن‌ها لذت تماشای یک فیلم با محتوا و ساختار متفاوت را بدهد.
این کارگردان در خصوص بی‌توجهی به افسانه‌ها و قصه‌های کهن ایرانی گفت: حقیقتاً این موضوع که چرا در مورد فرهنگ غنی ایرانی که سرشار از قصه‌ها، افسانه‌ها و آیین‌های کهن و اصیل است هیچ نهاد، ارگان، سازمان و… که در این باره موظف هستند و بودجه و امکانات لازم را دارند، به وظیفه‌شان عمل نمی‌کنند و تا این حد فرصت‌سوزی می‌کنند و از تهاجم فرهنگی هم شکایت دارند را درک نمی‌کنم. ما دست‌اندرکاران فرهنگی برای پررنگ کردن آیین و فرهنگ اصیلمان باید آستین‌ها را بالا بزنیم و تمام تلاش خود را برای ساخت آثاری انجام دهیم که در این روزهای فقیر به لحاظ پاسداشت آیین‌ها، آثاری ماندگار تولید شود. آثاری که تلاش می‌کند نشان دهد ما نیز در ساخت‌های آیینی و باستانی خود حرفی برای گفتن داریم.
ژانر و سینمای کودک نداریم
وی با اشاره به ژانر فیلم‌هایش که در حوزه کودک و خانواده است، بیان کرد: به عقیده من ژانری به عنوان کودک وجود ندارد. کودک در کنار خانواده می‌تواند از تماشای اثر لذت ببرد. در واقع سینمایی به عنوان سینمای کودک و خانواده وجود دارد و در این سینما مسائلی مطرح می‌شود که با رویکرد کودک یا خانواده داستان‌هایی با تمرکز بر انسجام این نهاد اجتماعی مهم تعریف می‌شود. هدف این سینما علاوه بر تولید سرگرمی، قرار گرفتن در کنار والدین برای تربیت نسل آینده است. این تربیت زمانی اتفاق می‌افتد که در هر اثر نکاتی برای تک‌تک اعضای یک خانواده وجود داشته باشد. فیلم با کیفیت در این ژانر باید بتواند از لحظه ابتدایی تا پایان فیلم اعضای خانواده را با خود همراه کند.
وعده‌های توخالی
این تهیه‌کننده سینما در مورد مشکلات فیلم‌سازی در ژانر کودک و خانواده گفت: در ارتباط با این موضوع می‌توان صحبت‌های بسیاری از قبیل ساده‌انگاری این ژانر، عدم اقبال متولیان فرهنگی نسبت به این ژانر، دلسوز نبودن متولیان اکران این آثار و اختصاص سانس‌های مرده به کودکان، سخت بودن جذب بخش سرمایه‌گذاری خصوصی و جلب اعتماد و... داشت. من سه فیلم در ژانر کودک و خانواده با سرمایه‌گذار بخش خصوصی ساخته‌ام و در تمام این سال‌ها توان و موقعیت این را داشتم که در ژانرهای دیگر با آسودگی بیشتر کار کنم اما مسیر من مشخص بود و در راستای فیلم‌سازی و مسیری که انتخاب کردم وعده‌های فراوانی شنیدم. هر کدام از فیلم‌هایی که ساختم مورد تقدیر قرار گرفت و آغوش‌هایی برای حمایت از فیلم‌های بعدی‌ام به رویم گشوده شد اما چه حیف که این آغوش‌ها پس از چندی شاید بر اساس روابط به سمت دیگری چرخید. موی من در این مسیر سپید شد اما امروز خوشحالم که به عنوان یکی از اعضای جامعه ایرانی، وظیفه و رسالت خود را در قبال نسل آینده در حد امکان انجام دادم.
وظیفه فیلمساز کودک
وی در ادامه خاطرنشان کرد: مهم‌ترین وظیفه یک فیلمساز در ژانر کودک، ایجاد سرگرمی با توجه به فرهنگ غنی کشورمان است. ما از این طریق می‌توانیم مخاطب را جذب اثر کنیم و در لایه‌های بعدی تبدیل به فرهنگ‌سازی می‌شود. برای درک بیشتر و فهمیدن نیازها و سلیقه‌های کودکان باید به دنیایشان نزدیک شد و به خوراک فرهنگی که از جوامع دیگر به سمع و نظرشان می‌رسد و برایشان جذاب است، دقت کرد. ما باید در راستای رفع نیازها و تأمین خوراک فرهنگی جذاب در جهت سلایقشان که لازم است به درستی درک شود، حرکت کنیم.
وی حمایت واقعی نهادها، سازمان‌ها، ارگان‌ها و استفاده از هنرمندان و مدیران کاربلد و دغدغه‌مند این عرصه را از راهکارهای تقویت کار کودک در تلویزیون و سینما دانست و ادامه داد: این افراد نباید فکر کنند برای کار فرهنگی در این عرصه می‌توان پشت درهای بسته اتاق‌ها نشست و با سلیقه‌های تک‌خطی تصمیم‌ها را ابلاغ و اجرا کرد و پاسخگوی هیچ کس هم نبود. همچنین نظارت بر اساس سلایق همه مردم جامعه در راستای واقعیات و درخواست‌های عمومی نیز موضوع مهمی است که باید به آن توجه بیشتری شود.
نظر شما